Làng nghề làm nước mắm truyền thống thôn An Lương (tỉnh Quảng Nam) đã hình thành từ thế kỷ 19 và được gìn giữ, phát triển cho đến ngày nay. Trong đó, nước mắm Duy Trinh là một trong những cơ sở còn sản xuất nước mắm truyền thống với sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 4 sao năm 2020.
Hình thành và phát triển từ làng nghề làm nước mắm thôn An Lương, cơ sở sản xuất nước mắm Duy Trinh do ông Phạm Duy Trinh thành lập vào năm 1980. Trải qua hơn 40 năm, cơ sở đã đúc kết, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa của làng nghề và trở thành thương hiệu uy tín của người tiêu dùng.
Vẫn tuân theo những quy trình làm nước mắm truyền thống, phương pháp làm của cơ sở trải qua 4 bước: chọn lọc nguyên liệu, ủ chượm kéo rút, kiểm định và đóng chai. Để có chai nước mắm ngon, đầu tiên nguồn nguyên liệu cá cơm phải chọn lọc, thu mua từ ngư dân biển Cửa Đại đánh bắt. Riêng muối dùng để ướp cá được lấy từ biển Phan Rang - Bình Thuận vì hạt muối to sáng và ít lẫn bùn. Sau đó, cá được ướp theo tỉ lệ ba cá một muối ròng rã trong vòng 12 - 18 tháng mới đóng chai và đưa ra thị trường.
Cơ sở Duy Trinh có 40 thùng gỗ lớn để sản xuất nước mắm
Khi cá được muối 02 tháng bắt đầu tạo mắm, hàng ngày công nhân phải liên tục đánh khuấy kéo rút nước mắm từ thùng gỗ xuống thùng trổ. Ngày nay, để giảm bớt thời gian, sức lao động của công nhân cơ sở đã đầu tư máy bơm chìm inox để bơm nước mắm từ thùng trổ lên thùng lớn. Ngoài ra, trước khi đóng chai còn sử dụng lõi để lọc vi khuẩn. Toàn bộ quy trình sản xuất được kiểm soát theo hệ thống khép kín, theo chuẩn GMP và HACCP, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Nước mắm truyền thống Duy Trinh
Năm 2019, trước sự hỗ trợ, giúp đỡ của xã Duy Hải (huyện Duy Xuyên) trong quá trình đăng ký hồ sơ tham gia chương trình OCOP, sản phẩm nước mắm nguyên chất của cở sở Duy Trinh đạt chuẩn 3 sao. Tiếp tục nhận sự khuyến khích của các cấp chính quyền, trong đợt phân hạng đợt 2 năm 2020 sản phẩm nước mắm đã được nâng lên thành OCOP 4 sao. Việc đạt chứng nhận OCOP góp phần tạo đà phát triển cho cơ sở, là đòn bẩy để đẩy mạnh sản phẩm ra thị trường.
Trao đổi với anh Phạm Văn Bình, quản lí cơ sở sản xuất nước mắm Duy Trinh chia sẻ: “Thời gian gần đây khi đời sống của người dân được cải thiện và đề cao tính an toàn trong vấn đề vệ sinh thực phẩm, dẫn đến thị phần nước mắm truyền thống có tăng trưởng trở lại. Chính sách ưu tiên hỗ trợ các làng nghề truyền thống của tỉnh Quảng Nam đã tạo điều kiện cho cơ sở xây dựng thương hiệu, mở rộng thị trường. Sự phát triển của thương mại điện tử giúp cơ sở có thể phân phối sản phẩm trên khắp cả nước và thực hiện quảng bá trên mạng xã hội với chi phí thấp”.
Giấy chứng nhận nước mắm Duy Trinh đạt OCOP 4 sao, phân hạng đợt 2 năm 2020
Hàng năm, cơ sở đưa ra thị trường tiêu thụ khoảng 250 ngàn lít nước mắm các loại. Hiện nay các sản phẩm của cơ sở đã có mặt tại các tỉnh thành như Gia Lai, TP.HCM, Đà Nẵng,… Tại Quảng Nam, nước mắm Duy Trinh đặc biệt được người tiêu dùng địa phương yêu thích bởi đã quen với hương vị đặc trưng này.
Bên cạnh đó, cơ sở còn góp phần cải thiện kinh tế, giải quyết việc làm cho năm lao động tại địa phương với thu nhập bình quân hàng tháng khá cao vào khoảng 9 -10 triệu đồng. Ngoài ra, những lúc vào vụ cao điểm cơ sở còn tuyển thêm lao động để sản xuất nước mắm.
Sản phẩm nước mắm Duy Trinh cũng được trưng bày, quảng bá tại nhiều tỉnh thành
Theo anh Bình cho biết, hiện nay giá nguyên liệu cá cơm đã tăng 40%, nguồn cá nguyên liệu làm nước mắm giảm sút do bị chia sẻ cho các cơ sở phơi khô, hấp, sấy. Bên cạnh đó, nguyên liệu bao bì nhãn mác cũng tăng mạnh. Các chi phí đầu vào tăng nhưng giá bán không thay đổi do phải cạnh tranh với các sản phẩm khác, nên lợi nhuận sụt giảm. Không chỉ thế, các khách hàng trẻ vẫn thích ăn nước mắm, nhưng lại không quan tâm nhiều đến độ đạm như thế hệ trước mà chỉ cần một loại nước chấm tiện dụng, dễ ăn, không quá mặn. Chính thói quen tiêu dùng mới này cũng ảnh hưởng rất lớn đến tiềm năng phát triển của nước mắm truyền thống.
Thêm vào đó, mặc dù nước mắm truyền thống mang lại hương vị đậm đà, đảm bảo sức khỏe và sản xuất hoàn toàn tự nhiên không chất bảo quản, không màu thực phẩm, không phụ gia độc hại nhưng vẫn chưa được nhiều người tiêu dùng sử dụng. Bởi nước mắm có giá thành cao, hương vị giữ không lâu, màu sắc nước mắm sẽ sẫm màu sau 3 tháng nếu không sử dụng.
Nước mắm nhĩ thượng hạng của cơ sở Duy Trinh
Mặc dù gặp nhiều khó khăn như vậy nhưng cơ sở Duy Trinh vẫn cố gắng gìn giữ phát triển nghề truyền thống cha ông để lại. Tiếp tục kế thừa và nâng cao những giá trị, hương vị đặc trưng của nước mắm Việt Nam để mang đến tay người tiêu dùng những sản phẩm tinh túy nhất.
Trong thời gian tới, cơ sở dự định sẽ đăng ký chứng nhận sản phẩm OCOP đối với 02 sản phẩm mắm ruốc và mắm nêm, cả hai đã được người tiêu dùng sử dụng thử và đánh giá cao. Cùng với đó, cơ sở cũng có kế hoạch đưa các sản phẩm lên sàn thương mại điện tử nhằm quảng bá rộng rãi hơn.
Khải Hoàng
Comments